Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) astma dotyka ponad 300 milionów ludzi na całym świecie i jest to jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych u dzieci. Czym właściwie jest astma, jak się objawia, w jaki sposób można ją zdiagnozować, a także jakie są najczęstsze sposoby leczenia – o tym wszystkim opowiemy w dzisiejszym artykule.

Astma to przewlekła choroba dróg oddechowych o złożonym mechanizmie powstawania i szeregiem różnych objawów. U jej podłoża leży przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, który sprawia, że oskrzela są bardziej wrażliwe na czynniki drażniące. Kontakt z czynnikiem drażniącym powoduje zwężenie oskrzeli na skutek skurczu mięśni, które je otaczają, a także obrzęku wyściełającej je błony śluzowej, co w efekcie sprawia, że dziecko ma trudności z oddychaniem.

Jakie są przyczyny astmy?

Nie jest możliwe określenie jednoznacznie, co jest przyczyną rozwoju astmy, jednakże istnieje zestaw czynników, które mogą predysponować do rozwoju tej choroby. Jedną z nich jest predyspozycja genetyczna, która polega na tym, że jeśli u rodziców stwierdzono występowanie astmy, alergii lub atopowego zapalenia skóry, to dziecko może zachorować na astmę. Inne czynniki to występowanie u dziecka alergii na roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt i pyłki roślin, częste infekcje dróg oddechowych (szczególnie wirusowe), narażenie dziecka na działanie dymu tytoniowego i wysoki poziom zanieczyszczenia środowiska, a szczególnie powietrza.

Jak objawia się astma?

Do charakterystycznych objawów należą świszczący oddech lub słyszane w badaniu lekarskim świsty nad płucami, duszności i trudności w oddychaniu, płytki oddech, kaszel – głównie suchy i męczący, pojawiający się najczęściej podczas snu i nad ranem, częste zapalenia oskrzeli, uczucie ucisku/gniecenia/łaskotania w klatce piersiowej. Objawy te mogą występować w różnych połączeniach i zmiennym nasileniu, jednak zawsze towarzyszy im mniejsza tolerancja wysiłku spowodowana zmniejszoną drożnością oskrzeli.

Warto dodać, że objawy astmy mogą występować całe życie, ale chorobę można też utrzymywać pod kontrolą. Stopień jej nasilenia jest różny u poszczególnych pacjentów, może mieścić się w granicach lekkich i epizodycznych napadów do astmy ciężkiej, jednak ta odmiana występuje u mniej niż 5% pacjentów.

W jaki sposób diagnozujemy astmę?

Diagnostyka astmy rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu, badaniu fizykalnym i ocenie czynności płuc. Często niezbędne jest wykonanie prostych testów oddechowych, takich jak spirometria, która mierzy ilość powietrza, jaką dziecko jest w stanie nabrać i wydmuchać z płuc. Innym testem jest pomiar szczytowego przepływu wydechowego (PEF), który polega na jak najmocniejszym i jak najszybszym wydmuchiwaniu powietrza z płuc do urządzenia. Czasem dodatkowo wykonuje się próby prowokacyjne, by ocenić stopień nadreaktywności oskrzeli na wybrane czynniki drażniące.

Jakie są metody leczenia astmy?

Dobrze dobrane leczenie pozwala na tyle kontrolować astmę, by ta nie ograniczała aktywności dziecka. Najczęściej stosuje się leki w inhalatorach wziewnych i są to: leki rozkurczowe i przeciwleukotrienowe.

Leki rozkurczowe powodują rozszerzenie oskrzeli, w zależności od preparatu różnią się długością działania. Są stosowane w momencie zaostrzenia choroby, by zmniejszyć dolegliwości.

Leki przeciwleukotrienowe, zwane też lekami kontrolującymi działają wolniej, niż leki rozkurczowe. Ich głównym zadaniem jest jest działanie przeciwzapalne, co przyczynia się do poprawy stanu oskrzeli, nie przynoszą natomiast ulgi w czasie napadu. Należy przyjmować je regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza. Gdy astma jest pod kontrolą często zmniejsza się ich dawki, by stosować możliwie najmniejszą, skuteczną dawkę.

Warto wiedzieć, że nie wszystkie dzieci chorujące na astmę muszą przyjmować leki kontrolujące, czasem wystarczy jedynie stosowanie leków rozkurczowych w razie wystąpienia objawów astmy.

W ARKMEDIC znajdziesz zarówno doświadczonych pulmonologów, jak i alergologów, którzy zajmują się diagnostyką i leczeniem astmy u dzieci.

Infekcje dróg oddechowych należą do najczęściej występujących infekcji u dzieci, szczególnie w okresie, gdy maluch uczęszcza do żłobka lub przedszkola.

U dzieci w tym okresie rozpoznaje się średnio około ośmiu infekcji dróg oddechowych w ciągu roku, z czego zdecydowana większość to infekcje wirusowe wywołane przez rynowirusy, adenowirusy, wirus paragrypy, a także wirus grypy. Oczywiście zdarzają się też zakażenia bakteryjne, jednakże bardzo często bakterie nie są pierwotną przyczyną choroby, lecz jest to powikłanie infekcji wirusowej.

Jakie są objawy infekcji dróg oddechowych?

Objawy takiej infekcji są różne, zależnie od umiejscowienia zakażenia.

W przypadku górnych dróg oddechowych, czyli nosa, zatok, gardła i uszu najczęściej powodują wodnisty, bezbarwny lub jasnożółty katar, obrzęk błony śluzowej nosa i uczucie zatkanego nosa, ból gardła i jego zaczerwienienie, trudności z połykaniem, ból ucha i gorączkę, zazwyczaj do 38,5 stopnia Celsjusza, suchy kaszel, który stopniowo przechodzi w mokry, a także szczególnie u małych dzieci ból brzucha, biegunka i wymioty. Dziecko jest osłabione, marudne i rozdrażnione, a także skarży się na bóle mięśni i stawów.

Przy infekcjach krtani i tchawicy pojawia się bardzo charakterystyczny, szczekający kaszel, chrypka i duszności.

Przy zapaleniu oskrzeli głównym objawem jest kaszel, który może utrzymywać się nawet 2-3 tygodnie.

Z kolei przy zapaleniu płuc pojawiają się przede wszystkim gorączka, kaszel i trudności w oddychaniu.

Co robić, gdy pojawią się objawy infekcji?

Gdy u malucha pojawiły się objawy infekcji dróg oddechowych, ale dziecko jest pogodne, pije odpowiednią ilość płynów, zjada posiłki i jest ogólnie w dobrym stanie możemy poprzestać na domowym leczeniu objawowym. Przede wszystkim należy dbać o odpowiednie nawodnienie, szczególnie, jeśli u dziecka występuje podwyższona temperatura. Usuwaj wydzielinę z nosa korzystając z aspiratora, po uprzednim zwilżeniu jej roztworem wody morskiej lub soli fizjologicznej (znajdziesz je w aptece, bez recepty). Jeżeli dziecko potrafi już samo wydmuchiwać nos dbaj o to, by robiło to odpowiednio często i poprawnie. Gdy wystąpi gorączka możesz podać leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen w dawce odpowiedniej do wieku i masy ciała dziecka. Zadbaj o to, by temperatura w pomieszczeniu wynosiła około 20 stopni Celsjusza i nawilżaj powietrze – możesz powiesić mokry ręcznik na kaloryferze lub włączyć nawilżacz powietrza. Jeżeli jednak nie widać poprawy, lub stan malucha się pogarsza – nie zwlekaj i skontaktuj się z lekarzem-pediatrą.

Czy infekcje dróg oddechowych mogą być groźne?

Jak już wspominaliśmy, większość infekcji dróg oddechowych u dzieci to infekcje wirusowe, które mają łagodny przebieg. Zdarza się jednak, że organizm nie radzi sobie ze zwalczaniem infekcji lub dochodzi do nadkażeń bakteryjnych. Jeżeli więc pojawia się wysoka gorączka, której nie da się obniżyć lekami, występuje duszność, problemy w karmieniu, widoczny jest znaczny wysiłek przy oddychaniu, nadmierna senność lub kontakt z dzieckiem jest utrudniony należy niezwłocznie skontaktować się z pediatrą.

Szczelina odbytu to jedna z najczęściej spotykanych dolegliwości w obrębie końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Jej występowanie powoduje u pacjentów dyskomfort i ból, lecz niejednokrotnie jest to problem na tyle wstydliwy, że zwlekają z pójściem do specjalisty.

Szczelina odbytu – co to takiego?

To podłużne pęknięcie błony śluzowej kanału odbytu, które powoduje dolegliwości bólowe. Czynnikami sprzyjającymi jej powstaniu są długotrwałe i uporczywe zaparcia, wrzody jelita i choroba Leśniowskiego-Crohna, wydalanie twardego i zbitego stolca i uprawianie częstego seksu analnego.

Jak się objawia?

Głównym objawem jest ból pojawiający się w okolicy odbytu podczas wypróżniania i utrzymujący się przez pewien czas po defekacji. Dolegliwościom bólowym najczęściej towarzyszy krwawienie – najczęściej pojawia się jako krew widoczna na papierze toaletowym podczas podcierania, na muszli klozetowej lub przy większym krwawieniu – na bieliźnie. Innymi objawami mogą być świąd, pieczenie i uczucie dyskomfortu w okolicy odbytu i krocza.

Diagnostyka i leczenie

Diagnostyką dolegliwości związanych z odbytnicą i jelitem grubym zajmuje się lekarz proktolog. To właśnie do niego powinniśmy zgłosić się w sytuacji, gdy podejrzewamy u siebie występowanie szczeliny odbytu. Lekarz proktolog podczas wizyty przeprowadza wywiad, a także wykonuje badanie fizykalne per rectum kanału odbytu i odbytnicy. Specjalista może także zlecić dodatkowe badania endoskopowe, takie jak anoskopię, kolonoskopię, rektoskopię, prześwietlenie RTG, USG przezodbytnicze oraz badanie na krew utajoną w kale.

Celem leczenia jest zmniejszenie napięcia wewnętrznego zwieracza odbytu, przez co błona śluzowa kanału odbytu będzie lepiej ukrwiona, co pozwala na wygojenie pęknięcia. Podstawowym sposobem leczenia szczeliny odbytu jest dietoterapia przy pomocy diety bogatoresztkowej, czyli bogatej w błonnik, leki rozluźniające stolec oraz leki przeciwzapalne i zmniejszające napięcie zwieraczy odbytu. W przypadku występującej przewlekłej szczeliny odbytu zaleca się wykonanie zastrzyku z toksyny botulinowej do mięśnia zwieracza. W skrajnych przypadkach stosowane jest też leczenie operacyjne.

Wakacje to czas szczególny dla wszystkich bez względu na wiek. Czas niezapomnianych przygód, bliższych i dalszych podróży, a przede wszystkim czas regeneracji i odpoczynku od codziennych trosk i obowiązków. W tym błogim okresie nie możemy jednak zapominać o swoim zdrowiu i bezpieczeństwie, dlatego przed każdym wyjazdem warto dobrze przygotować swoją wakacyjną apteczkę.

Leki stosowane przewlekle!

Pierwsze i najważniejsze co powinno znaleźć się w naszej apteczce wakacyjnej to leki, które zażywamy na co dzień, zwłaszcza jeśli cierpimy na choroby przewlekłe- nadciśnienie czy cukrzycę. Szczególnie w przypadku tej drugiej niezwykle istotny jest sposób, w jaki transportujemy i przechowujemy farmaceutyki. Warto postarać się o przenośną lodówkę lub torbę termiczną po to, by leki termolabilne (np. insulina) transportowane były w odpowiednich warunkach. Dobrym pomysłem jest także wcześniejsze przygotowanie kasetki z odpowiednimi dawkami leków na każdy dzień wyjazdu oraz ich kilkudniowym zapasem. Jest to niezwykle wygodny sposób transportowania leków, dzięki któremu zaoszczędzimy sporo miejsca. Należy jednak pamiętać, by kasetki trzymać w miejscu niedostępnym dla najmłodszych podróżników.

Leki przeciwbólowe!

Wszyscy doskonale wiemy, że ból głowy czy zęba potrafi zepsuć nawet najlepszą wakacyjną zabawę. By się przed tym chronić warto zabrać ze sobą także leki przeciwbólowe, które uśmierzą ból, a nawet początkowe objawy przeziębienia, o które nietrudno w okresie wzmożonej aktywności w górach czy po kąpielach w chłodnej wodzie.

Środki na owady i ukąszenia!

Nie ma ciepłych, letnich wieczorów bez znajomego bzyczenia przy uchu i niekomfortowych, swędzących ukąszeń. Komary mogą pojawić się wszędzie bez względu na to, jaki cel podróży wybieramy. Na szczególną uwagę zasługują jednak kleszcze! To przed nimi powinniśmy chronić się najbardziej, by uniknąć ryzyka zakażenia niebezpieczną boreliozą. Dlatego w każdej wakacyjnej apteczce powinny znaleźć się środki na owady oraz preparaty łagodzące ukąszenia.

Leki na najczęstsze dolegliwości i podstawowe tworzywa opatrunkowe!

Osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną powinny zaopatrzyć się w środki neutralizujące jej objawy, np. takie na bazie imbiru. W każdej apteczce przydadzą się także leki na biegunkę, zaparcia czy wzdęcia, by żadne nieprzyjemne dolegliwości nie zepsuły naszych wakacyjnych planów. Warto także zabrać ze sobą podstawowe materiały opatrunkowe- plastry i bandaże, szczególnie jeśli decydujemy się na bardziej aktywne formy wypoczynku. W końcu przezorny zawsze ubezpieczony, a wakacje najlepiej spędzać bezproblemowo.