Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) astma dotyka ponad 300 milionów ludzi na całym świecie i jest to jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych u dzieci. Czym właściwie jest astma, jak się objawia, w jaki sposób można ją zdiagnozować, a także jakie są najczęstsze sposoby leczenia – o tym wszystkim opowiemy w dzisiejszym artykule.
Astma to przewlekła choroba dróg oddechowych o złożonym mechanizmie powstawania i szeregiem różnych objawów. U jej podłoża leży przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, który sprawia, że oskrzela są bardziej wrażliwe na czynniki drażniące. Kontakt z czynnikiem drażniącym powoduje zwężenie oskrzeli na skutek skurczu mięśni, które je otaczają, a także obrzęku wyściełającej je błony śluzowej, co w efekcie sprawia, że dziecko ma trudności z oddychaniem.
Jakie są przyczyny astmy?
Nie jest możliwe określenie jednoznacznie, co jest przyczyną rozwoju astmy, jednakże istnieje zestaw czynników, które mogą predysponować do rozwoju tej choroby. Jedną z nich jest predyspozycja genetyczna, która polega na tym, że jeśli u rodziców stwierdzono występowanie astmy, alergii lub atopowego zapalenia skóry, to dziecko może zachorować na astmę. Inne czynniki to występowanie u dziecka alergii na roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt i pyłki roślin, częste infekcje dróg oddechowych (szczególnie wirusowe), narażenie dziecka na działanie dymu tytoniowego i wysoki poziom zanieczyszczenia środowiska, a szczególnie powietrza.
Jak objawia się astma?
Do charakterystycznych objawów należą świszczący oddech lub słyszane w badaniu lekarskim świsty nad płucami, duszności i trudności w oddychaniu, płytki oddech, kaszel – głównie suchy i męczący, pojawiający się najczęściej podczas snu i nad ranem, częste zapalenia oskrzeli, uczucie ucisku/gniecenia/łaskotania w klatce piersiowej. Objawy te mogą występować w różnych połączeniach i zmiennym nasileniu, jednak zawsze towarzyszy im mniejsza tolerancja wysiłku spowodowana zmniejszoną drożnością oskrzeli.
Warto dodać, że objawy astmy mogą występować całe życie, ale chorobę można też utrzymywać pod kontrolą. Stopień jej nasilenia jest różny u poszczególnych pacjentów, może mieścić się w granicach lekkich i epizodycznych napadów do astmy ciężkiej, jednak ta odmiana występuje u mniej niż 5% pacjentów.
W jaki sposób diagnozujemy astmę?
Diagnostyka astmy rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu, badaniu fizykalnym i ocenie czynności płuc. Często niezbędne jest wykonanie prostych testów oddechowych, takich jak spirometria, która mierzy ilość powietrza, jaką dziecko jest w stanie nabrać i wydmuchać z płuc. Innym testem jest pomiar szczytowego przepływu wydechowego (PEF), który polega na jak najmocniejszym i jak najszybszym wydmuchiwaniu powietrza z płuc do urządzenia. Czasem dodatkowo wykonuje się próby prowokacyjne, by ocenić stopień nadreaktywności oskrzeli na wybrane czynniki drażniące.
Jakie są metody leczenia astmy?
Dobrze dobrane leczenie pozwala na tyle kontrolować astmę, by ta nie ograniczała aktywności dziecka. Najczęściej stosuje się leki w inhalatorach wziewnych i są to: leki rozkurczowe i przeciwleukotrienowe.
Leki rozkurczowe powodują rozszerzenie oskrzeli, w zależności od preparatu różnią się długością działania. Są stosowane w momencie zaostrzenia choroby, by zmniejszyć dolegliwości.
Leki przeciwleukotrienowe, zwane też lekami kontrolującymi działają wolniej, niż leki rozkurczowe. Ich głównym zadaniem jest jest działanie przeciwzapalne, co przyczynia się do poprawy stanu oskrzeli, nie przynoszą natomiast ulgi w czasie napadu. Należy przyjmować je regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza. Gdy astma jest pod kontrolą często zmniejsza się ich dawki, by stosować możliwie najmniejszą, skuteczną dawkę.
Warto wiedzieć, że nie wszystkie dzieci chorujące na astmę muszą przyjmować leki kontrolujące, czasem wystarczy jedynie stosowanie leków rozkurczowych w razie wystąpienia objawów astmy.
W ARKMEDIC znajdziesz zarówno doświadczonych pulmonologów, jak i alergologów, którzy zajmują się diagnostyką i leczeniem astmy u dzieci.
