Atopowe zapalenie skóry (AZS), często nazywane egzemą lub wypryskiem atopowym, to przewlekła i nawrotowa choroba zapalna skóry o podłożu genetycznym. Jej istotą jest defekt bariery naskórkowej oraz nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego, co prowadzi do nadmiernej utraty wody, suchości skóry i jej zwiększonej podatności na działanie alergenów i czynników drażniących.
Do kluczowych objawów AZS, które tworzą tzw. błędne koło (świąd-drapanie-zapalenie), należą:
-
Silny i uporczywy świąd skóry: Jest to najbardziej charakterystyczny i dokuczliwy objaw, który nasila się w nocy i prowadzi do drapania oraz dalszego uszkadzania skóry.
-
Suchość, szorstkość i nadmierne łuszczenie się skóry (tzw. xerosis).
-
Czerwone, zapalne ogniska w postaci grudek, pęcherzyków, a w przypadku nadkażenia bakteryjnego – nadżerek i strupów.
-
Charakterystyczna lokalizacja zmian, która zmienia się z wiekiem: u niemowląt są to policzki, czoło i owłosiona skóra głowy, a u starszych dzieci i dorosłych – zgięcia łokciowe i kolanowe, nadgarstki oraz szyja.
-
Pogrubienie skóry i wzmożone poletkowanie (lichenizacja) w miejscach przewlekle drapanych.
Przyczyny i czynniki zaostrzające AZS:
Podłoże AZS jest złożone. Główne role odgrywają:
-
Uwarunkowania genetyczne: W tym mutacje w genie filagryny, białka kluczowego dla prawidłowej budowy naskórka.
-
Dysfunkcja bariery naskórkowej.
-
Zaburzenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego.
-
Szeroka gama czynników zaostrzających: alergeny (pokarmowe, wziewne), substancje drażniące (mydła, detergenty), wełniana odzież, infekcje, stres czy zmiany klimatyczne.
Podstawą leczenia jest odbudowa bariery naskórkowej poprzez regularne nawilżanie (stosowanie emolientów) oraz leczenie przeciwzapalne w okresach zaostrzeń.
Leczeniem atopowego zapalenia skóry zajmuje się Dermatolog Warszawa oraz Alergolog Warszawa.
